VÕ TÁNH

VÕ TÁNH

Le Tran Hai’s facebook, 1/11/2014

Định chỉ là 1 cái ghi chú cho 1 bức ảnh nào đó đăng vào album ảnh “Danh nhân” mới mở tuần trước, nhưng tìm trên mạng chẳng thấy 1 bức tượng hay 1 bức chân dung nào của Võ Tánh đành chuyển sang note vậy.

Võ Tánh là 1 nhà chỉ huy quân sự nổi tiếng trong giai đoạn “Ánh-Huệ tranh Hùng” (cô Ánh và cô Huệ tranh nhau 1 anh chàng tên là Hùng), khởi nghiệp võ trên đất vườn Trầu, Gia Định, được xếp vào hàng “Gia Định tam hùng” cùng với Đỗ Thành Nhơn và Châu Văn Tiếp.

Nghiệp binh của Võ Tánh không gắn với Nguyễn Ánh một cách liền mạch. Nhân vật hàng đầu trong Gia Định tam hùng là Đỗ Thành Nhơn ngày xưa theo Nguyễn Ánh, lập nhiều công nhưng dường như có hơi hám lộng quyền nên bị Ánh giết, anh trai Võ Tánh đi theo Nhơn cũng bị sát hại nên lực lượng của Võ Tánh lẳng lặng ly khai khỏi Nguyễn Ánh, hùng cứ trên đất Gò Công một thời gian dài, đánh nhau tưng bừng với Tây Sơn nhiều trận. Nguyễn Ánh lênh đênh trên biển hay gõ cửa vua Xiêm xin nương nhờ đều chưa có Võ Tánh đi theo.

Mãi về sau Nguyễn Ánh về lại Gia Định mới dụ được Võ Tánh về hợp binh ở Sa Đéc, gả em gái cho.

Cũng như mọi viên tướng nhiều tham vọng công danh, Võ Tánh không phải là không có đấu đá với người này người nọ, trong đó những vụ đấu đá với Lê Văn Quân lớn đến mức được chép lại trong sử Nguyễn.

Sau khi chiếm được thành Quy Nhơn từ tay Tây Sơn, Võ Tánh được giao giữ thành này. Và đây là 1 chương hiển hách trong tiểu sử của ông. Quân Tây Sơn do 2 viên tướng giỏi nhất đương thời là Trần Quang Diệu và Võ Văn Dũng chỉ huy, bao vây, phong tỏa thành Quy Nhơn suốt 14 tháng; Võ Tánh chỉ huy cuộc kháng cự rất anh dũng và do Võ Tánh cầm chân được lực lượng tinh nhuệ nhất của Tây Sơn trên đất Quy Nhơn mà Nguyễn Ánh có cơ hội lấy được Phú Xuân.

Sau cùng, khi thấy kế hoạch lớn đã đạt mà Quy Nhơn không thể kháng cự thêm được nữa, Võ Tánh tự thiêu sau khi gửi thư giao hẹn với Trần Quang Diệu vào thành không được sát hại binh sĩ và dân chúng (tướng Diệu giữ lời). Diệu khâm phục sự quả cảm của đối thủ nên tổ chức chôn cất trọng thể.

Có trang mạng chép rằng Võ Tánh là viên tướng duy nhất không phải người Bình Định mà được đi vào ca dao địa phương.

Còn tạp chí Xưa Nay số tháng 9 cho biết sắp có hội thảo về Võ Tánh, đăng mấy bài liền ca ngợi ông (ngày xưa thì đối thủ của Tây Sơn đừng hòng được khen bao giờ). Có cả thơ vừa khen ông vừa gọi chủ ông (Nguyễn Ánh) là tiểu nhân, như thơ của Văn Công Hùng: “Là tướng của Gia Long tử chiến với Tây Sơn/ Sao ông không giống kẻ tiểu nhân kia trả thù hèn hạ/Lại dừng ngựa cho Đồ Bàn yên ả/ Đốt cháy mình để bá tánh bình an?”

Tuy nhiên lý do để có bài này thì loạt bài về Võ Tánh trên báo Xưa Nay chỉ là một phần, chủ yếu là vô tình đọc được 1 bài báo nói rằng nhân vật Võ Đông Sơ với thiên tình sử Võ Đông Sơ-Bạch Thu Hà đã đi vào cải lương, vọng cổ là con trai Võ Tánh.

Bài báo đăng ở đây:

http://phunutoday.vn/xa-hoi/vo-dong-so---bach-thu-ha:-thien-tinh-su-nuoc-nam-bi-tuong-la-cua-trung-quoc-2266.html

Bài báo chỉ nói khơi khơi Võ Đông Sơ là con Võ Tánh thôi, chả có reference nào có giá trị.

Nghi ngờ mới gúc, thì được biết về cuốn tiểu thuyết “Giọt máu chung tình” của Tân Dân Tử từ những năm 1920 thuật thiên tình sử Võ Đông Sơ-Bạch Thu Hà có nói đến Võ Tánh. Đúng, Võ Đông Sơ là con Võ Tánh, nhưng Võ Đông Sơ ấy là nhân vật văn chương, nhân vật hư cấu, thế nhé các bạn.

Biên cương lá rơi Thu Hà em ơi… Nghe bản vọng cổ của Viễn Châu ở đây vậy:

http://www.youtube.com/watch?v=DaDtrIOr6jE