NGUYỄN BỈNH KHIÊM

NGUYỄN BỈNH KHIÊM

Le Tran Hai’s facebook, 25/10/2014

Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585) là 1 nhân sĩ trí thức nổi tiếng thế kỷ XVI, làm đến tước Trình Quận Công cho nhà Mạc nên còn được gọi là Trạng Trình. Sinh ra trong 1 gia đình trí thức nông thôn ở Vĩnh Bảo, xưa thuộc Hải Dương, nay thuộc Hải Phòng; cụ có cha là 1 trí thức bậc trung có kiến thức mà không có chí tiến thủ và mẹ là 1 người phụ nữ giàu tham vọng đã gieo cấy được nhiều nhân tài (có lời đồn rằng, cả Phùng Khắc Khoan cũng là sản phẩm của bà) cho dân tộc. Cụ là 1 học giả uyên bác trên nhiều lĩnh vực, bên cạnh thi ca tư tưởng còn là 1 nhà sinh học hàng đầu của Việt Nam (cụ chính là người đầu tiên ghép chữ Việt với chữ Nam vào nhau để có tên đất nước ta hôm nay) với những phát hiện khoa học có giá trị như “thớt có tanh thì ruồi mới đến đậu, ang có mỡ thì kiến mới bò vào”. Sau khi đề án nhân sự do cụ đề xuất không được vua Mạc phê duyệt, cụ từ chức về quê mở trung tâm nghiên cứu khoa học xã hội tên là Bạch Vân, chuyên dự báo tương lai (sản phẩm để đời là Sấm Trạng Trình) và tư vấn chính trị, trong đó khách hàng của Trung tâm cụ là cả 3 tập đoàn Mạc (rút lên Cao Bằng thì yên ổn mấy đời), Trịnh (thờ vua Lê thì còn có oản mà ăn), Nguyễn (Hoành Sơn nhất đái vạn đại dung thân).

Thời bao cấp, tỉnh Hải Phòng không đánh giá đúng tầm vóc của cụ nên chỉ có phố Trạng Trình bé tí gần Chợ Sắt (song song với phố Hoàng Ngân-vợ yêu đồng chí Hoàng Văn Thụ, người chỉ huy cụ bà gì mà điểm huyệt chết 33 thằng tây). Sau này sang thời đổi mới có thêm phố Nguyễn Bỉnh Khiêm đàng hoàng hơn to đẹp hơn gần mạn Cầu Rào. Như vậy cụ Khiêm là nhân vật duy nhất được đặc cách sở hữu 2 phố liền ở thành phố hoa cải đỏ.